logopedie bij taalontwikkelinng

Vertraagde taalontwikkeling

Wat is een vertraagde taalontwikkeling? Er is sprake van een vertraagde taalontwikkeling wanneer een kind op taalgebied aanzienlijk achterblijft of afwijkt van leeftijdsgenootjes.

• Bij een vertraagde taalontwikkeling kunnen de problemen zich uiten in het taalbegrip, de taalvorm, de taalinhoud en/ of het taalgebruik.
• Bij problemen in het taalbegrip vindt het kind het moeilijk om de taal te begrijpen.
• Bij problemen in de taalvorm blijven zinnen kort en ongestructureerd, er kloppen de zinnen grammaticaal niet en er is moeite met woordvorming.
• Bij problemen in de taalinhoud kan er sprake zijn van een kleine woordenschat en is het begrijpen en vertellen van verhalen moeilijk. Er wordt vaak over dezelfde onderwerpen gepraat, het is lastig om buiten het hier -en- nu te vertellen en vinden ze het lastig om rekening te houden met de voorkennis van de luisteraar. Tevens kan er sprake zijn van woordvindingsproblemen.
• Bij problemen in het taalgebruik zijn er problemen met het gebruiken van taal in de communicatie en zijn er moeilijkheden in de communicatievoorwaarden; bijvoorbeeld beurtgedrag, luisteren en oogcontact in gesprekssituaties.

Een vertraagde taalontwikkeling kan worden veroorzaakt door onvoldoende taalaanbod uit de omgeving. Met de juiste hulp kunnen kinderen hun taalachterstand vaak weer inhalen.

Ook kan het samenhangen met andere stoornissen, waaronder een spraakontwikkelingsachterstand, een algehele ontwikkelingsachterstand, een informatieverwerkingsprobleem, een auditief verwerkingsprobleem of een gehoorprobleem.

Wat zijn de gevolgen van een vertraagde taalontwikkeling?

Het is van belang dat een vertraagde taalontwikkeling snel wordt erkend. Een kind van 0-6 jaar heeft een gevoelige periode voor het leren van taal. De manier waarop het kind taal leert is van grote invloed op de verdere taal- en denkontwikkeling. Wanneer de basis niet goed is zal dit gevolgen hebben op de verdere taal- en denkontwikkeling van het kind. Er kunnen leerproblemen en sociaal-emotioneel problemen ontstaan. Ook kan het negatieve gevolgen hebben op het leren lezen en het begrijpend lezen.

Wat kan de logopedist doen?

Eerst zullen we een intake / anamnese afnemen om te kijken wat de problemen zijn. Daarna doen we uitgebreid onderzoek naar de verschillende aspecten van de taal. Hiervoor worden gestandaardiseerde testen gebruikt. Waar we onze twijfels hebben kan eventueel aanvullend onderzoek aanvragen bij een kinderarts, kno-arts of op een audiologische centrum.

Als blijkt dat er een vertraagde taalontwikkeling is, kijken we welke behandeling het beste bij jouw kind past. We kunnen zowel directe als indirecte therapie toepassen. Bij directe therapie staat de wisselwerking tussen de logopedist en het kind centraal. De logopedist traint het taalbegrip en verbetert het luistergedrag. Samen werken we aan de woordenschat, zinsbouw en de uitspraak. Ouders kunnen dit dan thuis herhalen.

Als een kind nog niet praat dan richt de therapie zich op de voorwaarden om wel te praten: het gebruiken van taal voor een bepaald doel, het imiteren van anderen, oogcontact maken en beurtgedrag.

Bij indirecte therapie legt de logopedist aan de ouders uit hoe zij de taalontwikkeling van hun kind zo goed mogelijk kunnen stimuleren.

Er wordt in beide gevallen altijd samengewerkt met andere disciplines zoals leerkrachten, peuterspeelzaalleidsters en andere personen die met uw kind werken.

Behandeling van een vertraagde taalontwikkeling leidt vaak tot een betere communicatie, met name wanneer de vertraagde taalontwikkeling op jonge leeftijd wordt onderkend en behandeld.

Taalontwikkelingsstoornis

Wat is een taalontwikkelingsstoornis? Een taalontwikkelingsstoornis is neurobiologische ontwikkelingsstoornis. Dit betekent dat taal in de hersenen minder goed wordt verwerkt. Een kind met TOS heeft daarom moeite met praten of het begrijpen van taal. De taal- en spraakontwikkeling van deze kinderen loopt anders dan leeftijdsgenoten, maar de rest van de ontwikkeling is normaal. TOS wordt daarom ook wel een onzichtbare handicap genoemd.

De precieze oorzaak is nog onbekend. TOS kan erfelijk zijn, maar dat hoeft niet. Soms adviseert de logopedist, leerkracht of arts een algeheel ontwikkelingsonderzoek, omdat TOS kan samenhangen met andere stoornissen.

Wat zijn de gevolgen van een taalontwikkelingsstoornis?

Een taalontwikkelingsstoornis kan veel impact hebben op het leven van een kind. Een kind met TOS kan problemen hebben bij het volgen van de lessen op school. Als een kind voelt dat het niet begrepen wordt, kan hij of zij heel stil worden, of juist agressief reageren. Hierdoor hebben kinderen met TOS meer kans op sociale, emotionele en gedragsproblemen. Ook komen lees- en leerproblemen vaker voor. Daarnaast kan de communicatie met ouders en anderen soms verstoord verlopen. Dit kan voor ouders en kind heel moeilijk zijn.

Wat is het verschil met een vertraagde taalontwikkeling?

Een vertraagde taalontwikkeling is niet hetzelfde als een TOS. Alle kinderen met een TOS hebben wel een taalachterstand, maar niet alle kinderen met een taalachterstand hebben een TOS. Bij kinderen met alleen een vertraagde taalontwikkeling ligt de oorzaak bij onvoldoende taalaanbod, terwijl een taalontwikkelingsstoornis een probleem in de hersenen van het kind is.

Wat kan de logopedist doen?

Als de diagnose TOS is gesteld wordt er gekeken welke behandeling past bij jouw kind. Ook hier kan gekozen worden voor directe of indirecte therapie.

Bij de indirecte therapie legt de logopedist uit aan de ouders hoe zij de taalontwikkeling van hun kind zo goed mogelijk kunnen stimuleren. Zo leren de ouders hoe ze in allerlei dagelijkse situaties extra aandacht aan de taal van het kind kunnen besteden.

Bij de directe therapie werkt de logopedist zelf met het kind. Maar ook hierbij is de samenwerking met de ouders heel belangrijk. Met logopedie kunnen de taalklachten van kinderen met TOS minder worden. Hoe eerder TOS wordt ontdekt, des te groter de kans op verbetering.

Meertaligheid

Wat is een taalachterstand als gevolg van meertaligheid? Een kind is meertalig als het tijdens de ontwikkeling meerdere talen aangeboden krijgt. Soms leren kinderen twee talen tegelijk, bijvoorbeeld als beide ouders een andere moedertaal spreken. Ook is het mogelijk dat kinderen nog meer talen aangeboden krijgen. Soms kan die meertalige opvoeding leiden tot een taalachterstand. Het kan zijn dat jouw kind moeite heeft met de taalontwikkeling, omdat het vaak wisselende talen hoort of omdat er niet genoeg taalaanbod is in een van de twee talen. Wanneer er een achtertand is in de eerst taal, verloopt ook de tweede taal vaak moielijker. Het kan dus lastig zijn om de Nederlandse taal goed te leren en kinderen kunnen op school niet voldoende meekomen. In dit geval spreek je van een taalachterstand door meertaligheid.

Wat kan de logopedist doen?

Meertalige kinderen met een taalachterstand hebben logopedische begeleiding nodig. We richten ons dan op het verminderen van communicatieproblemen en verstaanbaarheid in het Nederlands én de moedertaal. Voor dat laatste is een samenwerking met de omgeving heel belangrijk. Als het nodig is, schakelen we ook de hulp van een tolk in.

Verder wordt er nauw samengewerkt met kinderleidsters, leerkrachten, consultatiebureauartsen om de omgeving optimaal mee te laten helpen.